Ücret Araştırmaları

Ağustos ayını yarıladığımız şu günlerde, İnsan Kaynakları departmanlarında en güncel ajanda konularından birisi ücret araştırmalarıdır. Yılsonuna yavaş yavaş yaklaşırken, araştırma anket sonuçlarına göre ücretlendirme stratejileri belirlenecek ve zorlu bütçe dönemi başlayacaktır.


Peki hiç düşündünüz mü; niye bu anketlere katılıyoruz; veri sağlayıcı firmaları nasıl belirliyoruz? Bu soruların cevaplarını çok iyi bilen değerli meslektaşlarım vardır; ancak yine de bu önemli konuya bir kere de ben değinmek istedim...


Amaç Ne Olmalıdır?


Piyasa ücret araştırmalarına katılmak isteyen şirketler;
- Piyasa konumlandırması ve ücret artış bütçesine dayanak olması,
- Ücret yapılarının oluşturulması,
- Bireysel ücret seviyeleri için hedef değerlerin belirlenebilmesini amaçlamalıdırlar.


Araştırma Seçimi için Kontrol Listesi


- Hangi bilgiler toplanmış? Sizin ihtiyaçlarınızı karşılıyor mu?
- Hangi şirketler araştırma kapsamında yer almaktadır?
- Her iş ailesi ya da rol için ne kadar kapsamlı veri mevcut?
- İş eşleştirme ya da işdeğerleme/iş büyüklükleri dikkate alınıyor mu?
- Gerekli ve uygun istatiski veriler sağlanmış mı? (ortalama, medyan, ağırlıklı ortalama, yüzdelik dilimler ...)
- Anketin geçerlilik tarihi nedir?
- Anket maliyeti nedir? Veri sağlayan şirketlere sunulan maliyet avantajları nedir?
- Veri sağlamayan şirketler araştırmayı satın alabilir mi? Maliyet ne kadar farklılaşmaktadır?
- Güvenilir bir hizmet sağlayıcı tarafından mı araştırma yürütülüyor?
- Araştırma esnek mi? İlave analizler yapmaya müsait mi?
- Hangi formatta bilgi sunulmaktadır? (kitapçık, cd, web sitesi...)
- Geçmiş dönemle, yeni dönem arasındaki katılımcı şirket farklılıklarından doğan ücret sapmaları nasıl minimize edilmektedir? Hangi metodla bu farklılık ortadan kaldırılmaktadır? 


Emsal Şirket (Peer) Seçerken...


- Aynı işi ya da aynı sektörden şirketler olmasına,
- Şirketlerin benzer iş büyüklüğüne sahip olunmasına,
- Benzer ya da aynı lokasyonlarda faaliyet gösterilmesine,
- Karşılıklı çalışan trafiği olmasına dikkat edilmelidir.


İyi sonuç için İş Eşleştirmesi


Araştırmayı seçtikten sonraki en önemli adım, kapsama alınacak işlerin eşleştirilmesi sürecidir. Bu süreç, şirketlerin doğru kıyaslamalar yapabilmesine ve anketlerden maksimum faydanın sağlanabilmesi için kritik bir öneme sahiptir. Ünvanlar bazında kıyaslama yapılması, ücret araştırma sonuçlarının yorumlanmasında yapılabilecek en büyük hatadır. Eşleştirme yaparken mutlaka üzerinde durulması gereken 5 ana nokta;

• işlerin temel fonksiyonları
• tipik ünvanlar
• işlerin hangi pozisyonlara raporladığı
• organizasyon şemasındaki yeri
• işin büyüklüğü / kapsamı
• net satışlar; finansal sorumluluk
• raporlayan kişi sayısı

Olması Gerekli olan asgari Veri Tipleri


İyi bir ücret araştırmasından beklenen minimum veriler;


- Baz Maaş
- Toplam Nakit - kısa vadeli/uzun vadeli teşvikler, satış primi, diğer düzenli ödemeler (yabancı dil tazminatı, kıdem taltif ikramiyesi vb...)
- Yan Haklar - uygulamalar, katılım yüzdeleri, araba, cep telefonu, hayat sigortası, sağlık sigortası, BES...




Kıyaslamalarınızda başarılar dileğiyle...